Buitenexpo “Moedige vrouwen”

Thea Zweerink exposeert 6 grote werken van 'moedige vrouwen' op de Oude Begraafplaats in Hengelo aan de Bornsestraat.

Thea: "Door de “glow in the dark verf” is het werk zelfs in het donker te zien. Het kerkhof zal dan wel gesloten zijn, maar ik vind alleen het idee al mooi dat de portretten dan nog oplichten in het donker."

Wie zijn die zes vrouwen :

1 Leen Reef Moedige verzets-vrouw uit Hengelo die in WOII haar man vrij kreeg uit kamp Vught, door een verhouding te beginnen met een SD-er
2 Gabrielle Petit WO I Belgische spion
3 Rosa Parks Amerika, verzet tegen discriminatie.
4– Annie Averink WOII verzetsvrouw , geboren in Enschede
5– Fré Cohen Joodse Kunstenaar , zat ondergedoken in Borne.WOII
6– Malala Yousafzai,Pakistaanse jonge vrouw,won Nobelprijs voor de Vrede.

1. Leen Reef was getrouwd met Herman Reef, pascifist en werkzaam bij apparatenfabriek Hazemeijer in Hengelo. Het bedrijf werd een belangrijke leverancier voor de Duitse Wehrmacht.

Dit voelde voor de pacifist Herman niet goed. Toen de Duitsers Nederland waren binnengevallen vormden Herman, Leen en hun vrienden een verzetsgroep.Ze hielpen onderduikers, verspreiden illegale bladen en bedachten oproepen tot verzet.

In de nacht van 13 okt. 1942 slopen Herman en een medeverzetsstrijder met een zelfgemaakte bom, die werd ingegraven langs de rails. Een railwachter vond de bom en verspreidde het nieuws. Een marechaussee melde het bij het politiebureau en die informeerde de Sicherheitsdienst . Verraad: een Nederlandse railwachter, een Nederlandse marechaussee en een Nederlandse politiecommissaris , geen van allen nazi’s hebben Herman en zijn collega’s in gevreesde handen gebracht.
Herman werd met meer mannen opgepakt en ze gaan voor 2 maand naar de Koepel in Arnhem en worden dagelijks verhoord. Herman wordt verdacht van de aanslag, verzamelen van wapens en verspreiden van illegale lectuur, hij ontkende, maar dit kon onmogelijk goed aflopen. Na 7 weken werden ze naar Kamp Amersfoort gebracht, waar hij in een ‘dodencel’kwam. Leen was vastbesloten hem vrij te krijgen.

Ze legde het aan met hauptscharführer Konrad Hofmann, ze gingen dansen. Ze stond doodsangsten uit, ze danste tussen de oorlogsmisdadigers en moffenmeiden. In de nacht na het feestje heeft ze hem zover gekregen om mee te werken aan de vrijlating van haar man. Ze wilde alleen haar man bevrijden, maar haar relatie met Konrad was serieus genoeg om hem na de oorlog nog eens te bezoeken…..Konrad Hofmann bleek vaker de Nederlandse bevolking geholpen te hebben. (bron :artikel in Trouw)

2. Gabrielle Petit 1893-1926

Ze was een Belgische spion tijdens de eerste Wereldoorlog. Haar moeder overleed toen ze jong was en zij en haar zus kwamen in een weeshuis. Op haar 15de moest ze werken, ze had een moeilijk leven. In WOI gaf ze zich op als vrijwilliger bij het Rode Kruis. In Engeland werd ze opgeleid als spion voor het spoor. Ze moest de Duitse troepenbewegingen per spoor doorgeven aan de geallieerden. Ze reisde onder de naam Legrand(tegenovergestelde van Petit) door België en Noord Frankrijk. Ze schreef notities op, briefjes die ze in haar kleding verstopte.In febr. 1916 werd ze verraden, gearresteerd en ter dood veroordeeld. Ze schreef op de gevangenismuur : “Ik vraag geen genade, om de mof te laten zien dat ik mijn voeten aan hem veeg.” Ze schreef aan haar zus: “Ik zal hen tonen hoe een Belgische vrouw weet te sterven”. Ze stierf voor het vuurpeleton (23 jaar oud).

3. Rosa Parks

Geboren 1913 in Alabama , ze was burgerrechtenactiviste. Vooral bekend door haar verzetsdaad in 1955 waarbij ze weigerde haar zitplaats in het voor zwarten gereserveerde deel achterin af te staan aan blanke passagiers. Dat gebeurde toen het voor blanken gereserveerde voorste deel van de bus vol raakte( de wet in Alabama schreef dit voor) De politie werd geroepen en Parks kreeg een boete van 10 dollar. Ze weigerde te betalen en werd gearresteerd en berecht voor de verstoring van de openbare orde. Ze kreeg Martin Luther King aan haar zijde en dat resulteerde er in dat uiteindelijk de scheiding van blanken en zwarten in de bussen afgeschaft moest worden.Dit leidde tot meer protesten tegen de rassensegregatie. Intussen was de rechtszaak van Rosa Parks bij het Amerikaanse Hooggerechtshof beland, dat haar in het gelijk stelde en de scheiding tussen blanken en zwarten ongrondwettig verklaarde. (Bron : wikipedia)

4.Annie Averink, Politica, verzetsvrouw

Geboren in Enschede 1913. In 1925 verhuisde het gezin naar Wijk aan Zee en in 1926 naar Amsterdam-Oost. Annie melde zich aan bij de Communistische Jeugdbond. In 1930 ging ze als begeleider van een jongen en meisje naar Berlijn voor een internationale ontmoeting, daarna reisde ze alleen verder naar Leningrad naar een kamp voor jonge communisten van over de hele wereld. Ze ging in Moskou naar school en leerde Russisch en ook illegaal werk en spionage. Terug in Nederland werd ze actief in de communistische partij. Bij de februaristaking was ze actief, ze verspreidde de stakingsoproep en dook onder. Ze was nauw betrokken bij de pogingen om partijgenoten te bevrijden uit Wilhelmina Gasthuis en Kamp Vught. In 1944 gaf ze leiding aan het verzetswerk in Haarlem: verspreiden “De Waarheid”, hulp aan onderduikers, en ze gaf instructies bij het gewapende verzet (o.a. aan de groep van Hannie Schaft). Ook had ze contact met een groep Georgische krijgsgevangenen (in Duitse dienst).Deze militairen bereidden een opstand voor. Na de oorlog bleef ze actief in de politiek. (bron: “101 vrouwen en de oorlog” Els Kloek)

5.Fré Cohen was een grafica en tekenares vanJoodse komaf.

Ze ontwierp advertenties voor kabelfabriek Draka, later kreeg zij werk bij de N.V. Boekhandel en Uitgevers Maatschappij Ontwikkeling waar zij naast kantoorwerk ook tekenwerk te doen kreeg. Via haar werk voor deze uitgeverij kreeg ze toegang tot de partijdrukkerij Vooruitgang. Als ontwerpster die zich ook met het zetsel bemoeide werd ze daar door haar manlijke collega's aanvankelijk met argwaan bekeken. Voor de meeste van het grote aantal brochures, bladen en ander drukwerk die werden uitgegeven door de AJC, was Fré Cohen verantwoordelijk voor het tekenen van de omslagen en de lay-out.

Van 1927 tot 1929 volgde zij een opleiding bij het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam, zij haalde daar haar einddiploma Grafiek. Van 1929 tot en met 1932 was zij in dienst bij de Stadsdrukkerij Amsterdam. Tot 1941 bleef ze bij deze drukkerij en kreeg ze de gelegenheid bijna al het voorkomende drukwerk voor de gemeentediensten te ontwerpen. Zij heeft grote invloed gehad op de vormgeving van de jaren dertig.Voor haar vrije werk maakte zij een aantal schilderijen en tekeningen en voor particulieren ontwierp zij exlibris en gelegenheidsgrafiek zoals gelukwensen en geboortekaartjes. Fré Cohen zat in de oorlogsjaren achtereenvolgens ondergedoken in Amsterdam, Diemen, Rotterdam, Winterswijk en Borne. In die periode bleef ze, zo goed en zo kwaad als het kon, illegaal doorwerken. 10 juni 1943 werd ze echter in Borne door de Duitsers opgepakt. Door het innemen van pillen maakte ze een einde aan haar leven. Na twee dagen overleed ze 39-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Hengelo. Daar is ze op de Joodse begraafplaats begraven.

In 1993 organiseerde het Amsterdams Historisch Museum een tentoonstelling van het oeuvre van Fré Cohen. Overig werk, zowel drukproeven als uitgevoerd werk, bevindt zich in de collecties van het Stedelijk Museum in Amsterdam, van het Museum Meermanno in Den Haag en van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. In 2014 werd in Hengelo (Ov) een straat naar haar vernoemd. (Bron : Wikipedia)

6. Malala Yousafzai

Pakistaanse kinderrechtenactiviste. Geboren 1997, ze ontving de Nobelprijs voor de Vrede in 2014. Ze is bekend geworden vanwege haar strijd voor het toelaten van meisjes op scholen. In 2009 verwierf ze op 11 jarige leeftijd bekendheid door een blog bij de BBC onder het pseudoniem Gul Makai. In de vorm van een dagboek schreef ze over de gewelddadigheden van de Taliban in de Swatvallei , waar sinds de machtsovername door de Taliban in 2007 meisjes worden uitgesloten van school en ook veel andere mensenrechten worden geschonden. 9 okt. 2012 wordt er een aanslag op haar gepleegd in een bus. Ze raakt zwaargewond door een kogel in haar hoofd en in haar hals. In het ziekenhuis wordt de kogel verwijderd, ze overleeft. De Taliban dreigden haar alsnog te zullen ombrengen. 15 oktober werd ze naar Engeland gevlogen om beter te worden, ze werd daar ook beschermt, haar hele familie kwam mee. Ze studeert aan de Universiteit van Oxford Ze ontvangt veel prijzen waaronder de Nobelprijs vd Vrede. Ze blijft zich inzetten voor meisjes (bron : Wikipedia)